सर्वात विषारी साप, विंचू किंवा गोगलगाय?

जगातील सर्वात विषारी प्राण्यांच्या कोणत्याही यादीमध्ये साप सर्वात वर येतात. सर्व साप विषारी नसतात, परंतु काही साप बरेच विषारी असतात.

ऑस्ट्रेलियाच्या ब्रिस्बेन युनिव्हर्सिटीचे डॉ. ब्रायन फ्राय यांच्या म्हणण्यानुसार, ऑस्ट्रेलियाची स्थानिक प्रजाती सर्वात जास्त विष बनवते.

ब्रायन फ्राय म्हणतात, "मुलगा सापाच्या चाव्यात 1.3 ग्रॅम विष होते." या सापाला किंग ब्राऊन देखील म्हणतात आणि संपूर्ण ऑस्ट्रेलियामध्ये आढळतो. हे सहसा जुन्या लाकडी ढीग किंवा कचर्‍यामध्ये आढळते.

यानंतरही ऑस्ट्रेलियामध्ये क्वचितच साप चावण्याच्या घटना घडतात.

फ्राय यांच्या मते, भारताचा किंग कोब्रा, आफ्रिकेचा गॅबॉन व्हीपर आणि अमेरिकेतील ईस्टर्न डायमंडबॅक रॅट्लस्नेक हेदेखील अत्यंत विषारी आहेत.

डेथस्टॅकर हा जगातील सर्वात विषारी विंचू आहे. हे मध्य पूर्व वाळवंटात आढळते. हे सहसा रात्री शिकारसाठी बाहेर पडते. त्याचे विष आणि डंक शेपटीतच राहिले.

डेथस्टॅकरची लांबी साधारणत: 11 सेंटीमीटर असते, परंतु त्यामध्ये वेगवान स्टिंग करण्याची क्षमता असते. प्रयोगानुसार, एक किलो उंदीर मारण्यासाठी डेथस्टेलरचे 0.25 मिलीग्राम पुरेसे आहे.

तथापि, जगातील सर्वात विषारी प्राणी शोधणे अत्यंत कठीण काम आहे, कारण वेगवेगळ्या प्राण्यांना लक्ष्य करण्यासाठी पृथ्वीवर वेगवेगळ्या प्रकारच्या प्रजाती विकसित झाल्या आहेत.

विषाच्या परिणामावर मानव प्रयोग करण्यास उपलब्ध नाहीत, म्हणून विषबाधा विषाच्या तीव्रतेसाठी वैज्ञानिक उंदीरांवर प्रयोग करतात.

या अभ्यासानुसार 50 टक्के उंदीर मध्यम डोसमध्ये विषबाधामुळे मरतात.

म्हणजे उंदरांवर होणारा परिणाम असा अंदाज लावता येतो की कोणता जीव इतका विषारी आहे. या यादीच्या शीर्षस्थानी सागरी गोगलगाय आहेत.

हे गोगलगाई गुंडाळण्यामध्ये गुंडाळतात परंतु जेव्हा धोक्याची भावना जाणवते तेव्हा विषारी डंक त्यांना मारतात. लंडनच्या नॅचरल हिस्ट्री म्युझियमचे डॉ. रोनाल्ड जेनर म्हणतात, "मासेमारीची गोगलगाय सर्वात विषारी आहे."

हा गोगलगाय इतका विषारी आहे की त्याचा परिणाम मज्जासंस्था, रक्त, स्नायू आणि मनुष्याच्या इतर अवयवांवर होतो. 1670 पासून, समुद्र गोगलगाय विषाने केवळ 36 मृत्यू उपलब्ध आहेत. तथापि, मानवांमध्ये त्याचे 65 टक्के डंक वैद्यकीय उपचारांशिवाय प्राणघातक आहेत.

म्हणूनच सापांचा प्रश्न आहे की, अंतर्देशीय टायपन हा जगातील सर्वात विषारी साप मानला जातो. एक किलोग्रॅम वजनाच्या उंदरांसाठी हे केवळ 0.025 मिलीग्राम विष आहे.

हे मध्य ऑस्ट्रेलियाच्या सुदूर वाळवंट वाळवंटात आढळते. तसे, या सापाला किनारपट्टीच्या चुलतभावाच्या किनारपट्टी असलेल्या तैपनमध्ये विष कमी आहे, परंतु ते फार विषारी मानले जाते. हा साप अल्पावधीतच वेगाने चावतो.

काळा मांबा साप देखील अशा प्रकारे लोकांना चावतो. हे आफ्रिकेत आढळते आणि ऑलिव्ह रंगाचे आहे. हा साप चाव्याच्या अगोदर आवाज चावतो, परंतु धोक्यात आल्यावरही त्या विषाला कंटाळतात.

तसे, जगभरात लोकसंख्या वेगाने वाढत आहे आणि सापांच्या वस्तीत अतिक्रमण वाढत आहे. या प्रकरणात, साप चावण्याचे प्रकार वाढत आहेत.

फ्राय यांच्या म्हणण्यानुसार मेक्सिकोमध्ये विंचू दरवर्षी पाच लाख लोकांना चावते आणि साप दरवर्षी दहा लाख लोकांना चावतात, त्यातील 50,000 लोक मरतात.